W języku niemieckim każdy rzeczownik (Namenwort) posiada swój rodzajnik (zwany jako Artikel lub Begleiter). Uczymy się słówek zawsze z ich roddzajnikiem!!! np. der Hund(pies), die Nase(nos) itp.
UWAGA!
Wszystkie rzeczowniki w języku niemieckim piszemy z dużej litery!
Wyróżniamy rodzajniki określone: DER, DIE, DAS
oraz rodzajniki nieokreślone: EIN, EINE
Liczba mnoga zawsze ma rodzajnik DIE, nie posiada rodzajnika nieokreślonego. np. Die Kinder sind schon in der Schule. (Dzieci są już w w szkole.)
Rodzajnik nieokreślony używamy przed rzeczownikiem zawsze wtedy , gdy daną rzecz, osobę, wymieniamy w zdaniu po raz pierwszy, jest bliżej nieokreslona, nam nie znana.
Na przykład:
Pass auf, dort geht ein Hund!
(Uważaj, tam idzie jakiś pies.)
Ich möchte heute eine Hose kaufen.
(Chciałabym dzisiaj kupić jakieś spodnie.)
Rodzajnika określonego używamy natomiast, w przypadku mowy o rzeczach, osobach bliżej nam znanych lub już wspomnianych w rozmowie.
Na przykład:
Pass auf dort geht ein Hund! Der Hund sieht gefährlich aus.
(Uważaj, tam idzie jakiś pies. Ten pies wygląda niebezpiecznie.)
Der Fernseher muss reparieren werden.
(Ten telewizor musi zostać naprawiony.)
Die Miete ist bezahlt.
(Czynsz jest zapłacony.)
Przy rzeczownikach z rodzajnikami DER lub DAS, rodzajnik nieokreślony to EIN!
Przy rzeczownikach z rodzajnikiem DIE, rodzajnik nieokreślony to EINE!
Dla osób urodzonych w Niemczech jest najczęściej jasne i automatyczne, jakiego rodzajnika powinni użyć w wypowiedziach. Obcokrajowcom za to nie pozostaje nic innego jak uczyć się ich na pamięć z rzeczownikami. Jest na szczęście kilka reguł, kiedy zawsze używamy danych rodzajników.
DER (rodzaj męski)
|
|
Osoby / zwierzęta płci męskiej
|
np. der Vater(ojciec),
der Sohn(syn),
der Onkel(wujek),
der Löwe(lew)
|
Zawody określające rodzaj męski
|
np. der Arzt(lekarz), der Polizist(policjant)
|
Pory roku, dni tygodnia, miesiące
|
np. der Sommer(lato), der Montag(poniedziałek),
der Juni(czerwiec)
|
Opady i kierunki wiatrów
|
np. der Regen(deszcz), der Schnee(śnieg), der
Nordwest(północno-zachodni)
|
Marki samochodów
|
np. Der Audi, der BMW
|
alkohole
|
np. der Wein
wyjątek : das Bier
|
Szczyty gór, rzeki
|
np. der Mont Everest, der Amazonas
wyjątek: die Zugspitze
|
DIE (rodzjnik żeński)
|
|
Osoby / zwierzeta płci żeńskiej
|
np. die Mutter(matka), die Tochter(córka), die
Henne(kura)
|
Zawody określające rodzaj żeński
|
np. die Ärztin(lekarka),
die Polizistin(policjantka)
|
Nazwy samolotów i statków
|
np. die Boeing, die Titanic
|
Liczebniki główne
|
np. die Eins(jedynka)
|
Nazwy roślin i drzew
|
np. die Eiche(dąb), die
Rose(róża) wyjątek: der
Ahorn(klon),das
Veilchen(fiołek)
|
Rzeczowniki z końcówką:
-keit
-heit
-schaft
-ung
-e
-ei
-in
|
np. die Freiheit(wolność), die
Schönheit(piekność, die
Schulung(szkolenie), die Lampe(lampa)
wyjątki: der Junge(chłopiec),
der Friede (pokój,zgoda),
das Ei(jajko), der
Papagei(papuga),der Hippie(hipis),
das Benzin(benzyna)
|
DAS (rodzajnik nijaki)
|
|
Rzeczowniki z końcówką:
-chen
-lein
|
np. das Kaninchen(królik), das
Rotkäpchen(czerwony kapturek)
|
Nazwy czynności (powstałe od czasowników)
|
np. das Schreiben(pisanie), das Essen(jedzenie)
|
Rzeczowniki powstałe z przymiotników
|
np. das Böse(zło), das
Gute(dobro)
|
Nazwy kolorów
|
np. das Blau(niebieski)
|
Nazwy hoteli, kin, kawiarni
|
np. das Cafe Zimt, das Hotel Hilton
|
Nazwy metali, większość chemicznych elementów
|
np. Silber (srebro), das Aluminium(aluminium)
|
Na szczęście czasami możemy opuścić rodzajnik. Oto kilka przykładów kiedy jest to zupełnie dozwolone:
- przy nazywaniu osób z imienia lub tytułu np. Thomas, Dr. Schmidt itp.
- przy mowie o większości nazw miast i krajów np. Polen, Bayern, Augsburg
- przedmioty szkolne np. Mathematik(matematyka), Deutsch(niemiecki)
- rzeczowniki poprzedzone przyimkiem "ohne"(bez) np. ohne Schmerzen (bez bólu),ohne Schwanz (bez ogona)
- rzeczowniki w dłuższych wyliczeniach np. ich kaufe Butter, Milch und Eier. (Kupuję masło, mleko i jajka)
- przy określaniu wyznania, funkcji, narodowości lub zawodu np. Er ist Pole. (On jest Polakiem), Sie ist Verkäuferin.(Ona jest sprzedawczynią)