WORTFAMILIE
(rodzina wyrazu)
jako
Wortfamilie określamy wyrazy, które mają taki sam lub podobny
temat wyrazu (tzw. Wortstamm), mają podobne pochodzenie, ale nie
koniecznie podobne znaczenie. Do Wortfamilie należeć mogą zarówno czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki, przysłówki...
np. fahren - Fahrer - fahrend - Fahrrad
Przykłady:
Verb(czasownik)
|
Adjektiv(przymiotnik)
|
Namenwort(rzeczownik)
|
leben (żyć)
|
lebendig
(żywy)
|
das Leben
(życie)
|
lieben
(kochać)
|
liebreich (kochający)
|
die Liebe (miłość)
|
ordnen
(układać, porządkować)
|
ordentlich (posprzatany,staranny)
|
die Ordnung (porządek)
|
fahren
(jechać)
|
fahrbereit
(nadający się do jazdy)
|
die Fahrt (jazda)
|
sichern
(zabezpieczać)
|
sicher (bezpieczny,pewny)
|
die Sicherheit (bezpieczeństwo)
|
sich langweilen (nudzić się)
|
langweilig (nudny)
|
die Langweile (nuda)
|
beneiden (zazdrościć)
|
neidig (zazdrosny)
|
die Neid (zazdrość)
|
sich freuen
(cieszyć się, radować)
|
freudig (radosny)
|
die Freude (radość)
|
sich
sorgen (martwić się)
|
sorgenvoll (zatroskany)
|
die Sorge (troska)
|
leiden (cierpieć)
|
leidend (cierpiacy)
|
das Leid (cierpienie)
|
sündigen
(grzeszyć)
|
sündig
(grzeszny)
|
Die Sünde (grzech)
|
schulden (być winnym)
|
schuldig (winny)
|
die Schuld (wina)
|
trauen (ufać)
|
vertraut (zufany)
|
das Vertrauen (zaufanie)
|
zaubern (czarować)
|
verzaubert (zaczarwany)
|
der Zauber (czar)
|
weinen (płakać)
|
weinerlich (płaczliwy)
|
das Weinen (płacz)
|
beweisen (udowadniać)
|
bewiesen (udowodniony)
|
der Beweis (dowód)
|
lernen (uczyć się)
|
lernbar (dający się nauczyć)
|
das Lernen (uczenie się)
|
sich befreunden (zaprzyjażniać
się)
|
freundlich (uprzejmy,
przyjacielski)
|
die Freundlichkeit (uprzejmość)
|
denken (myśleć)
|
denkbar (możliwy, wyobrażalny)
|
das Denken (myśl)
|
bitten (prosić)
|
ungebeten (nieproszony)
|
die Bitte (prośba)
|
sich bewegen (poruszać się)
|
bewegt (poruszony)
|
die Bewegung (ruch)
|
einladen (zapraszać)
|
ungeladen (niezaproszony)
|
die Einladung (zaproszenie)
|
malen (malować)
|
bemallt (pomalowany)
|
das Malerei (malarstwo)
|
wohnen (mieszkać)
|
wohnlich (przytulny)
|
die Wohnung (mieszkanie)
|
runden (zaokrąglać)
|
rund (okragły)
|
die Runde (krąg)
|
sprechen (mówić)
|
sprachlich (językowy)
|
die Sprache (język)
|
kleben (kleić)
|
klebrig (klejący)
|
der Kleber (klej)
|
sich beglücken
(uszczęśliwiać się)
|
glücklich
(szczęśliwy)
|
das Glück
(szczęście)
|
hassen (nienawidzieć)
|
verhasst (znienawidzony)
|
der Hass (nienawiść)
|
schreiben (pisać)
|
unbeschreiblich (nieopisany)
|
das Schreiben (pismo)
|
fliegen (latać)
|
fliegend (latający)
|
der Flug (lot)
|
graben (kopać)
|
begraben (pochować)
|
das Grab (grób)
|
sich verspäten
(spóźniać się)
|
verspätet
(spóźniony)
|
die
Verspätung (spóźnienie)
|
wehen (wiać)
|
windig (wietrznie)
|
der Wind (wiatr)
|
sich sonnen (opalać się)
|
sonnig (słoneczny)
|
die Sonne (słońce)
|
regnen (padać-deszcze)
|
regnerisch (deszczowo)
|
der Regen (deszcz)
|
erkranken (chorować)
|
krank (chory)
|
die Krankheit (choroba)
|
träumen (marzyć)
|
träumerisch (rozmarzony)
|
der Traum (marzenie)
|
lügen (kłamać)
|
lügnerisch (kłamliwy)
|
die Lüge (kłamstwo)
|
Inne przykłady:
fahren
(jeździć) – verfahren (postępować, traktować, zabłądzić),
abfahren (odjeźdżać, odpływać), einfahren (osiagać, wjeźdżać),
überfahren (przejechać, przeprawiać
się), vorbeifahren (mijać, podrzucać)....
gehen
(iść)– ausgehen (wychodzić, wypadać), übergehen
(pomijać, nie uwzględniać), fremdgehen (zdradzać),
untergehen (tonąć, zachodzić, upadać), umgehen (omijać,
krążyć)....
schreiben (pisać)
– abschreiben (przepisywać, odpisywać), unterschreiben
(podpisywać), vorschreiben (pisać coś na wzór, zalecać,
nakazywać), anschreiben (dawać coś na kredyt)...
sprechen
(mówić) – versprechen (obiecywać), zusprechen (przyznawać,
zasądzić), aussprechen (wymawiać, wypowiadać), durchsprechen
(przedyskutowywać), besprechen (omawiać, recenzować), freisprechen
(uniewinniać), entsprechen (być zgodnym, odpowiadać)...
stehen
(stać) – verstehen (rozumieć), überstehen
(przetrzymać, znieść), unterstehen (podlegać), nachstehen
(dorównywać), abstehen (sterczeć, odstawać), bestehen (zdać,
istnieć), vorstehen (wystawać) ….